ΤΡΙΑΚΟΝΤΑΕΤΗΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, ΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΠΟΥ ΕΝΕΠΛΑΚΗΣΑΝ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΚΑΙ Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

ΤΡΙΑΚΟΝΤΑΕΤΗΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, ΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΠΟΥ ΕΝΕΠΛΑΚΗΣΑΝ ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΚΑΙ Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

Ιουλίου 16, 2015

Γράφει ο ΑΛΩΠΗΞ

http://www.google.gr/imgres?imgurl=http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-B131/179/1259,4540/images/img6_46.jpg&imgrefurl=http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-B131/179/1259,4540/&h=468&w=725&tbnid=sG1CugB9KefaTM:&zoom=1&docid=H_w2dEqUk6nxtM&hl=el&ei=LX6KVfqMFoWpsgGisob4Aw&tbm=isch&ved=0CB8QMygBMAE

16-7-2015
Ο Τριακονταετής Πόλεμος έλαβε χώρα από το 1618 ως το 1648, κυρίως στα εδάφη της σημερινής Γερμανίας και έφερε σε σύγκρουση τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Παρότι ήταν από την αρχή ένας πόλεμος θρησκευτικού χαρακτήρα που πολύ σύντομα έγινε πόλεμος βασιλείων (και στο τέλος είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία των εθνών-κρατών), η διαμάχη ανάμεσα στη δυναστεία των Αψβούργων και τις άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις ήταν επίσης ένα από τα κύρια αίτια της σύγκρουσης, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι η καθολική Γαλλία υποστήριξε (αν και καθολική η ίδια) τη διαμαρτυρόμενη πλευρά, γεγονός που ενίσχυσε τη διαμάχη ανάμεσα στους Αψβούργους και τη Γαλλία. Ο πόλεμος έληξε με τη συνθήκη της Βεστφαλίας το 1648.

Ο πόλεμος αυτός διαιρείται σε τέσσερις περιόδους. Κατά την πρώτη περίοδο η διαμάχη επικρατούσε μόνο μεταξύ των κρατιδίων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους. Στην δεύτερη περίοδο έχουμε την είσοδο της Δανίας στον πόλεμο στο πλευρό των προτεσταντών. Στην τρίτη περίοδο έχουμε την επέμβαση της Σουηδίας και στην τέταρτη την επέμβαση της καθολικής Γαλλίας στο πλευρό των προτεσταντών.

Αρχικά ξεκίνησε ως θρησκευτικοπολιτική διαμάχη ανάμεσα στον βασιλιά Φερδινάνδο Β΄ της Βοημίας, που θέλησε να επιβάλει τον καθολικισμό, και τους προτεστάντες κατοίκους που αντέδρασαν έντονα. Μαζί με τους προτεστάντες της Βοημίας επαναστάτησαν και οι προτεστάντες της Αυστρίας, της Ουγγαρίας, της Σιλεσίας και της Μοραβίας.

Η Καθολική Συμμαχία, που δημιουργήθηκε από τους καθολικούς ηγεμόνες υπό τους Αψβούργους σε αντίβαρο της Ευαγγελικής Ένωσης των προτεσταντών των Γερμανικών κρατών, με μεγάλη στρατιωτική δύναμη συνέτριψε τον εκλέκτορα του Παλατινάτου Φρειδερίκο Ε' (τον «βασιλιά του χειμώνα») στην Μάχη του Λευκού Όρους (8-11-1620) και επανέφερε την χώρα υπό το στέμμα των Αψβούργων. Η δίωξη των υπόλοιπων ηγετών της Ευαγγελικής ένωσης και των άλλων προτεσταντών συνεχίστηκε με τον στρατηγό Τίλλυ και στην βόρεια Γερμανία.

http://www.google.gr/imgres?imgurl=https://fortheisland.files.wordpress.com/2012/06/defenstration1.jpg&imgrefurl=https://fortheisland.wordpress.com/2012/06/29/2258/&h=568&w=768&tbnid=io9n_wV5W_yy9M:&zoom=1&docid=QSdpSgNkNygdIM&hl=el&ei=LX6KVfqMFoWpsgGisob4Aw&tbm=isch&ved=0CCoQMygMMAw

Λόγω του σοβαρού κινδύνου που αντιμετώπιζαν οι προτεστάντες, η Δανία με τον βασιλιά της Χριστιανό Δ΄ επενέβη την άνοιξη του 1625. Η συμμετοχή της Δανίας ήταν αποτυχημένη και έληξε άδοξα με την υπογραφή συνθήκης ειρήνης στην Λυββέκη το 1629 όπου οι Δανοί παραιτήθηκαν από κάθε δικαίωμα μελλοντικής τους ανάμειξης στην διαμάχη.

Μετά από την μεγάλη νίκη τους οι Αψβούργοι επεδίωξαν την επιβολή απόλυτης μοναρχίας σε όλα τα γερμανικά κράτη. Εκτός από την αντίδραση των Γερμανών ηγεμόνων έκδηλη ήταν η ανησυχία που προκαλούσε η παντοδυναμία των Αψβούργων σε Σουηδία και Γαλλία οι οποίες έβλεπαν τα ζωτικά τους συμφέροντα να πλήττονται. Οι Σουηδοί έχαναν τα προνόμια τους στην περιοχή της Βαλτικής και οι Γάλλοι έμπαιναν ανάμεσα σε ασφυκτικό κλοιό αφού εκτός από τις Κάτω χώρες και την Γερμανία και το στέμμα της Ισπανίας ανήκε στους Αψβούργους.

Το 1630 οι Σουηδοί υπό τον βασιλιά τους Γουστάβο Αδόλφο αποβίβασαν στη Γερμανία 15.000 περίπου στρατιώτες και προχώρησαν στο εσωτερικό της χώρας ώστε να βοηθήσουν προτεσταντικές πόλεις τις οποίες πολιορκούσε ο Τίλλυ. Στην περίπτωση του Μαγδεμβούργου, σημαντικό προπύργιο των προτεσταντών, οι Σουηδοί άργησαν να φτάσουν και η πόλη έπεσε στα χέρια τον καθολικών οι οποίοι προέβησαν στην σφαγή των 40.000 κατοίκων. Μετά από αυτό ο Τίλλυ στράφηκε κατά της Σαξονίας. Ο Γουστάβος Αδόλφος έσπευσε προς βοήθεια των Σαξόνων και κατά την Μάχη της Λειψίας (17-09-1631)συνέτριψε τον στρατό των καθολικών. Μέχρι το τέλος του 1631 οι Σουηδοί ήταν κύριοι μεγάλων περιοχών της βόρειας Γερμανίας.

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Holy_Roman_Empire_1648.svg

Τον Απρίλιο του 1632 ο Γουστάβος Αδόλφος πέρασε τον Δούναβη στην νότια Γερμανία κοντά στο Ντονάουβερτ και στις 13 με 15 Απριλίου συγκρούστηκε με τις δυνάμεις του Τίλλυ στις όχθες του Λεχ (παραπόταμος του Δούναβη). Η νίκη ήρθε πάλι για τους Σουηδούς και ο Τίλλυ τραυματισμένος σοβαρά πέθανε μετά από 15 μέρες. Την αρχηγία των καθολικών ανέλαβε ο Βάλλενσταϊν ο οποίος με την συνδρομή 40.000 μισθοφόρων συγκρούστηκε με τους Σουηδούς στην Μάχη του Λούτζεν κοντά στην Λειψία. Το πλήγμα για τους Σουηδούς ήταν μεγάλο παρότι κέρδισαν την αμφίρροπη μάχη, καθώς έχασαν τον Γουστάβο Αδόλφο που σκοτώθηκε κατά την διάρκεια της.

Οι Σουηδοί συνέχισαν τον πόλεμο υπό τον πρωθυπουργό Άλεξ Οξέστρινα. Το 1634 ο Βάλλενσταϊν δολοφονήθηκε από συνωμότες, πιθανότατα κατόπιν οδηγιών του Αυτοκράτορα αφού ο στρατηγός σχεδίαζε να αποστατήσει στο αντίπαλο στρατόπεδο. Έτσι,την αρχηγία των καθολικών ανέλαβε ο Αρχιδούκας Φερδινάνδος ο οποίος σημείωσε κάποιες νίκες εναντίον των προτεσταντών.Ο φόβος όμως της ανόδου των Αψβούργων στους σημαντικότερους θρόνους της Ευρώπης έκανε τον καρδινάλιο Ρισελιέ να οδηγήσει την καθολική Γαλλία στο πλευρό των προτεσταντών μαζί με τους Σουηδούς, τους Ολλανδούς και τους Ιταλούς της Πάρμα και της Σαβοΐας.

Οι εχθροπραξίες επεκτάθηκαν στις Κάτω χώρες, στην Ιταλία και την Ισπανία. Το 1635 οι Γάλλοι δεν μπόρεσαν να καταφέρουν σημαντικά πράγματα στα πολεμικά μέτωπα της Ιταλίας της Γερμανίας και των Κάτω χωρών.Από τις προτεσταντικές δυνάμεις μόνο οι Σουηδοί με τον στρατηγό Μπάνερ κατάφεραν και εισέβαλαν με επιτυχία στην Σαξονία. Μεταξύ 1635-1640 οι Γάλλοι είχαν αρκετές επιτυχίες ενάντια στις Αυστροΐσπανικές δυνάμεις στα ιταλοελβετικά σύνορα και ενάντια στους Ισπανούς και τους Αυτοκρατορικούς Γερμανούς στην νότια και την βόρεια Γαλλία αντίστοιχα. Το 1641 οι Γάλλοι εισέβαλαν στην Ισπανία και κατέλαβαν την Βαρκελώνη και άλλες σημαντικές πόλεις. Από το 1642 εώς και το 1648 οι περισσότερες νίκες ήταν για το στρατόπεδο των προτεσταντών και των συμμάχων τους Γάλλων.

http://www.google.gr/imgres?imgurl=http://www.counter-currents.com/wp-content/uploads/2013/08/treatyofwestphalia.jpg&imgrefurl=http://www.counter-currents.com/2013/08/the-stark-truthrobert-stark-interviews-siryako-akda/&h=611&w=800&tbnid=Bv8dWZwwcm70-M:&zoom=1&docid=CMGR8Jgiu467nM&hl=el&ei=LX6KVfqMFoWpsgGisob4Aw&tbm=isch&ved=0CCsQMygNMA0

Ο καταστρεπτικός πόλεμος έληξε με την Συνθήκη της Βεστφαλίας το 1648. Η συνθήκη αυτή έβαλε τα θεμέλια για την σημερινή μορφή της Ευρώπης αφού με αυτή χώρες όπως η Ελβετία και οι κάτω χώρες ανεξαρτητοποιήθηκαν από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την Ισπανία αντίστοιχα. Ακόμα μπήκε φραγμός στους Αψβούργους για απόλυτη μοναρχία στα Γερμανικά κράτη. Ενισχυμένοι μετά τον πόλεμο βγήκαν οι Γάλλοι και οι Σουηδοί οι οποίοι ανήκαν πλέον στα ισχυρότερα κράτη της Ευρώπης. Σαφώς χαμένος ήταν ο Ρωμαιοκαθολικισμός, αφού ο Λουθηρανισμός και ο Καλβινισμός έπαψαν να θεωρούνται αιρέσεις και οι πιστοί τους να οδηγούνται στην πυρά. Ο ολέθριος αυτός πόλεμος βύθισε στο πένθος όλη την Ευρώπη. Κυρίως όμως οι κάτοικοι των γερμανικών περιοχών υπέστησαν τα πάνδεινα μιας και τα κυριότερα γεγονότα του πολέμου διαδραματίστηκαν στον τόπο τους. Επίσης λόγω της μακράς διάρκειας των εχθροπραξιών, της βιαιότητας των εμπόλεμων, των συνθηκών της εποχής και των εκτενών πεδίων της μάχης, χάθηκαν σε αυτό τον πόλεμο περίπου 12 εκατομμύρια άνθρωποι.

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-B131/179/1259,4540/

Ένα από τα σημαντικότερα αποτελέσματα του πολέμου ήταν ο διαμελισμός της Γερμανίας σε κρατίδια, τα οποία παρότι ονομαστικά ήταν υποτελή στον Αυτοκράτορα, ήταν de facto ανεξάρτητα. Αυτό μείωσε σημαντικά την ισχύ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και αποκέντρωσε την εξουσία στη Γερμανία. Θεωρείται ότι μακροπρόθεσμα αυτή ήταν η ουσία που συνέβαλε στην εμφάνιση του γερμανικού ρομαντικού εθνικισμού.

Ο πόλεμος επίσης οδήγησε σε γενικότερη αναδιάταξη των σχέσεων των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Η πολιτική και στρατιωτική παρακμή της Ισπανίας έγινε εμφανής. Μάλιστα, ενώ η Ισπανία ήταν απορροφημένη στις μάχες εναντίον της Γαλλίας, στην Πορτογαλία (που από το 1580 ήταν ενωμένη με την Ισπανία) ο Ιωάννης Δ΄ της Braganza ανακηρύχθηκε ανεξάρτητος ηγεμόνας το 1640. Συγχρόνως, η Ισπανία αναγκάστηκε να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ολλανδικής Δημοκρατίας το 1648, τερματίζοντας έτσι τον Ογδονταηκονταετή Πόλεμο. Με την Ισπανία αποδυναμωμένη και τη Γερμανία διαιρεμένη και κατεστραμμένη από τον πόλεμο, η Γαλλία έγινε η κυρίαρχη δύναμη στην ήπειρο.

Επίσης, ο πόλεμος σηματοδότησε την αργή παρακμή των Αψβούργων και την άνοδο των Βουρβόνων, ενώ η Σουηδία χάρη στην επιτυχημένη στρατιωτική της παρουσία στον πόλεμο αναδείχθηκε σε μία από τις κύριες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Τα έδικτα που συμφωνήθηκαν μετά την υπογραφή της ειρήνης της Βεστφαλίας έθεσαν τα θεμέλια αυτού που σήμερα αποκαλείται έθνος-κράτος.

Αφενός, τα έδικτα καθόρισαν σαφή γεωγραφικά σύνορα για διάφορα κράτη και αφετέρου, άλλαξαν τις σχέσεις των υπηκόων με τους ηγεμόνες τους. Παλαιότερα, οι υπήκοοι είχαν συχνά συγκρουόμενες εθνικές και θρησκευτικές «ιθαγένειες». Με τη συνθήκη της Βεστφαλίας συμφωνήθηκε ότι ο πληθυσμός σε κάθε χώρα υπαγόταν αποκλειστικά στους νόμους και στη βούληση της κυβέρνησης. Ο Τριακονταετής πόλεμος υπήρξε ο τελευταίος σημαντικός θρησκευτικός πόλεμος στην Ευρώπη. Μετά από αυτόν υπήρξαν θρησκευτικές συγκρούσεις αλλά όχι πόλεμοι. Οι καταστροφές που προκάλεσαν οι μισθοφόροι οδήγησε στη δημιουργία πιο πειθαρχημένων εθνικών στρατών.

http://users.sch.gr/gkritikos/fl/1598-1648.htm

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%B9%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A1%CE%B9%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%AD

Στην εποχή μας υπήρξε μία κατά κάποιο τρόπο επανάληψη αυτής της μορφής πολέμου στα εδάφη της Μέσης Ανατολής. Και εκεί οι μεγάλες δυνάμεις της Δύσης για άλλη μία φορά (ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία και ιδίως Γαλλία και Γερμανία όπως και στον Τριακονταετή Πόλεμο), προσπαθούν χρησιμοποιώντας τον θρησκευτικό εμφύλιο που έχει ξεσπάσει στα εδάφη της Συρίας και του Ιράκ και χρηματοδοτώντας με όπλα και εφόδια  τις σουνιτικές ισλαμικές ομάδες της ISIS (που στηρίζονται και από το Κατάρ, την Σαουδική Αραβία και την Τουρκία με άντρες, χρήμα και όπλα), οι οποίες βρίσκονται σε πόλεμο με τους σιΐτες (όπως ήταν οι καθολικοί και οι προτεστάντες) των περιοχών αυτών (που στηρίζονται από την Ρωσία, Κίνα και Ιράν), να προωθήσουν τα σχέδια τους για την αναδιαμόρφωση των συνόρων, των πληθυσμών και των κρατών της περιοχής με τελικό σκοπό την αρπάγη και οικειοποίηση από τους ίδιους των πλουτοπαραγωγικών πηγών και του ανθρώπινου και γεωπολιτικού δυναμικού της περιοχής.

http://www.google.gr/imgres?imgurl=https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEine7oD1tmOFbEIOYWxgvVkUafcr-aAY3t8P7KFqZwzzfEkJI4Bl8uzLWKiGc0aFbwYUWlgXJhndrRzEvlvTdhhDOZFv5AhLzqoH7-lOPA_mPOY7YtBsE2RsoTDrJp2vUn2g8UoFnYQGCg/s640/christianophobia.jpg&imgrefurl=http://kostasxan.blogspot.com/2012_12_30_archive.html&h=400&w=600&tbnid=T0DFLagoGsc5gM:&zoom=1&docid=MlaZz6CW6P7i8M&itg=1&hl=el&ei=TH-KVb6IHYGksAHn_YCgBw&tbm=isch&ved=0CHcQMyhSMFI

Για αυτό τον λόγο, όπως και οι Γάλλοι παλιότερα στον Τριακονταετή πόλεμο (έτσι σήμερα και οι ΗΠΑ) χρησιμοποιούν και χρηματοδοτούν «ενδιάμεσους –μεσάζοντες-μισθοφόρους» να κάνουν για αυτούς πόλεμο έναντι των εχθρικών για αυτούς καθεστώτων της περιοχής (μόνο στο τέλος και εάν χρειαστεί θα εμπλακούν και οι ίδιοι), ενώ παράλληλα χρησιμοποιούν και έθνη που θέλουν να πετύχουν την εθνική τους ολοκλήρωση και να γίνουν ανεξάρτητα (Κούρδοι), μετατρέποντας όπως και τότε τον πόλεμο σταδιακά από θρησκευτικό σε εθνικό. Και εδώ  υπάρχει σύγκρουση πολιτικών «δυναστειών» (της Δύσης υπό τις ΗΠΑ και της Ανατολής υπό Ρωσία και Κίνα), ενώ όπως και στον Τριακονταετή Πόλεμο υπάρχει «συσσώρευση» συμπαγών εθνικών και θρησκευτικών ομάδων γύρω από  ορισμένους θύλακες και σε συγκεκριμένες περιοχές στην Μέση Ανατολή.

Είναι πιθανό μία στρατιωτική επέμβαση από την πλευρά των ΗΠΑ ή και της Ρωσίας και της Κίνας, ίσως επηρεάσει άμεσα και καίρια τις εξελίξεις στον πόλεμο αυτό. Φαίνεται επίσης ότι η Μέση Ανατολή θα ησυχάσει μόνον αφότου η Σαουδική Αραβία και το Ιράν αναμετρηθούν απευθείας ή συνεννοηθούν πριν χαθεί ο έλεγχος. Είναι επίσης πιθανόν ότι στο τέλος θα γίνουν διαπραγματεύσεις για την ειρήνη (αν και με βάση την ιστορία των λαών της περιοχής αυτό φαντάζει στην πραγματικότητα πολύ μικρή πιθανότητα).

  

Σε κάθε περίπτωση αναμένεται ένταση των μαχών και των ανταγωνισμών στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, με ιδιαίτερη βιαιότητα και ωμότητα από πλευράς των εμπλεκόμενων μερών και πρωταγωνιστών που θα συντελέσουν καίρια στην αιματηρή αναδιαμόρφωση της περιοχής (συνεπικουρούμενων και από τις μεγάλες δυνάμεις), που θα έχει ως άμεση συνέπεια την αναδιάταξη των συνόρων και της κατανομής των πόρων της περιοχής, καθώς και συνταρακτικά αποτελέσματα στο γεωγραφικό, γεωπολιτικό, εθνοτικό και θρησκευτικό επίπεδο της συγκεκριμένης περιοχής.