Η ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Η ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑ ΣΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Γράφει ο ΑΛΩΠΗΞ

Ως γνωστόν τον 7^ο αιώνα μ.Χ., εμφανίστηκε το Ισλάμ στην Αραβία και σύντομα επεκτάθηκε με την βία σε πολλά μέρη του τότε γνωστού κόσμου. Σε οποία χωρά και εάν περνούσε, επέβαλε βάναυσα τον ισλαμικό νόμο, την σαρία, και όλοι οι υποταγμένοι σε αυτόν (αλλόθρησκοι και αλλοεθνείς) πληθυσμοί, ήταν στο έλεος του.

Τότε, όλοι οι υπόδουλοι, γίνονταν πολίτες β’ ή και γ’ κατηγορίας, ενώ ήταν αναγκασμένοι να υποκλίνονται στους μουσουλμάνους και να τους κάνουν ότι αυτοί ζητούσαν, πολλοί γίνονταν σκλάβοι τους, ενώ αναγκαζόνταν να πληρώνουν και υπέρογκους φόρους.

(Όταν καταλαμβανόταν μια χωρά από μουσουλμάνους, στην αρχή της δινόταν «φορολογικές ελαφρύνσεις για να υποταχτεί ευκολότερα και όταν η κυριαρχία παγιώνονταν, άρχιζαν οι αυξήσεις των φόρων»).

Εκτός από αυτά, συχνά οι Χριστιανοί (κυρίως, αλλά ακόμα και οι Ζωροάστρες και οι Ιουδαίοι) των χωρών αυτών, υπέφεραν από βίαιους διωγμούς για την πίστη τους, μαρτύρια ή βάναυσους εξισλαμισμούς και ταπεινώσεις. Αργότερα σε ισλαμικές χώρες σαν την Οθωμανική Αυτοκρατορία, εισήχθη και το βάρβαρο παιδομάζωμα.

Ένας άλλος που επέβαλλαν οι μουσουλμάνοι ήταν αυτός της απαγόρευσης των εικόνων. Αυτές, όπως και τα αγάλματα, θεωρούταν είδωλα και συχνά-πυκνά, πολλοί μουσουλμάνοι χαλίφηδες διέταζαν το κάψιμο των εικόνων των χριστιανών υπηκόων τους.

Αυτό έλεγαν ότι το έπρατταν, διότι κατ΄αυτούς, το κοράνι, ενστερνίζονταν την παλαιά ιουδαϊκή παράδοση, η οποία απαγόρευε την απεικόνιση του θεού, όπως και την κατασκευή ειδώλων και αγαλμάτων για τον ίδιο λόγο.

(Στον Χριστιανισμό όμως, μετά την εμφάνιση του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού, έχοντας ταυτόχρονα και Θεία, αλλά και ανθρώπινη μορφή, δεν υπήρχε πια κανένα τέτοιο ζήτημα.

Αφού ο Κύριος πήρε ανθρώπινη εμφάνιση, ορατή για τους ανθρώπους, δεν υπήρχε πια πρόβλημα σχετικά με την απεικόνιση του, και ο παλιός ιουδαϊκός νομός της Παλαιάς Διαθήκης, είχε πια οριστικά αντικατασταθεί με τον νέο νόμο της Καινής). 

Όμως αυτές οι ιδέες των Αράβων, επηρέασαν και άτομα που κατοικούσαν πλησίον των περιοχών που αυτοί εξουσίαζαν. Ένα από αυτά ήταν και ο μετέπειτα αυτοκράτορας του Βυζάντιου, Λέων ο Γ’, ο λεγόμενος Ίσαυρος.

Αυτός είχε μεγαλώσει στην Γερμανίκεια, στα σύνορα Μικράς Ασίας και Συρίας. Πιθανολογείται ότι η οικογένειά του μετακινήθηκε από την Μικρά Ασία στην Μεσημβρία της Θράκης, ασχολήθηκε με το εμπόριο ζώων και απέκτησε κάποια περιουσία ενώ ο Λέων κατατάχθηκε στον στρατό.

Όταν ο Ιουστινιανός Β΄ ο Ρινότμητος, εκστρατεύοντας κατά των Βουλγάρων, έφτασε στην περιοχή και αντιμετώπισε επισιτιστικό πρόβλημα, ο Λέων έπεισε τον πατέρα του να προσφέρει στον αυτοκράτορα πεντακόσια πρόβατα.

Ο βασιλιάς αντάμειψε τον Λέοντα με προαγωγή στο αξίωμα του σπαθάριου, αλλά η εύνοια δεν κράτησε πολύ και ο Λέων στάλθηκε στον Καύκασο σε μια απελπισμένη αποστολή, από την οποία όμως γύρισε σώος.

Ευτυχώς για τον Λέοντα, ο Ιουστινιανός Β΄ ανατράπηκε και θανατώθηκε. Επί Φιλιππικού (711-713) ο Λέων προήχθη στην στρατιωτική ιεραρχία και επί Αναστάσιου Β΄ (713-715) ορίστηκε στρατηγός του θέματος των Ανατολικών.

Επωφελούμενοι από την κακοδιοίκηση της αυτοκρατορίας, ιδίως επί Ιουστινιανού, και από τις συχνές αλλαγές αυτοκρατόρων, οι Άραβες ετοιμάζονταν για νέα επίθεση κατά της Κωνσταντινούπολης.

Ο Αναστάσιος Β' ετοιμάστηκε να τους αποκρούσει αλλά το στράτευμα που συγκρότησε για τον σκοπό αυτό στασίασε, τον εκθρόνισε κι ανέβασε στον θρόνο, παρά την θέλησή του, ένα φοροεισπράκτορα τελείως ανίκανο, τον Θεοδόσιο Γ΄.

Ο Λέων δεν βοήθησε τον Αναστάσιο -που αποσύρθηκε μοναχός στην Θεσσαλονίκη- είτε γιατί ήταν απασχολημένος στα σύνορα είτε από υπολογισμό, και δεν αναγνώρισε τον Θεοδόσιο.

Οι Άραβες εν τω μεταξύ είχαν φτάσει στην Πέργαμο, όπου σταμάτησαν για τον χειμώνα. Την άνοιξη θα επιτίθεντο και ο κίνδυνος ήταν μεγάλος, ειδικά τώρα που στον θρόνο καθόταν ένας τελείως ακατάλληλος.

Ο Λέων ξεκίνησε για να τους προλάβει, αφού πρώτα διασφάλισε την στρατηγικής σημασίας πόλη του Αμορίου. Κήρυξε την ανταρσία του, νίκησε τον βασιλικό στρατό στη Νικομήδεια και προχώρησε στην Χρυσούπολη. 

Έντρομος ο Θεοδόσιος, που έγινε αυτοκράτορας χωρίς να το θέλει, συμβουλεύτηκε τον πατριάρχη Γερμανό και τους συγκλητικούς. Όλοι του είπαν να παραιτηθεί. Έτσι, έγινε κι αυτός μοναχός κι αποσύρθηκε στην Έφεσο. Ο Λέων μπήκε στην Πόλη και στέφθηκε αυτοκράτορας.

Ακολούθησε το 717, η δεύτερη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες, που ήταν η δεύτερη και τελευταία απόπειρα του Χαλιφάτου των Ομεϋαδών να καταλάβει την βυζαντινή πρωτεύουσα και να καταλύσει το βυζαντινό κράτος.

Η πολιορκία, μετά από σκληρές μάχες (αλλά και τον ηρωισμό των κατοίκων της Πόλης) απέτυχε και είχε σημαντικές επιπτώσεις. Εξασφάλισε την συνεχιζόμενη ύπαρξη του Βυζαντίου, ενώ οι Άραβες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν δια παντός το στόχο της ολοσχερούς κατάκτησης του βυζαντινού κράτους.

Η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης ανέκοψε την ισλαμική επέκταση προς την Ευρώπη, και γι' αυτό θεωρείται μια από τις σημαντικότερες μάχες στην παγκόσμια ιστορία.

Όμως παράλληλα ο Λέων, ήταν και αυτός που ξεκίνησε την εικονομαχία στο Βυζάντιο. Σε αυτήν του την πολιτική, επηρεάστηκε σημαντικά από το περιβάλλον στο οποίο είχε μεγαλώσει, αλλά και από αιρετικούς συμβούλους του (http://aegeanhawk.blogspot.gr/2014/07/blog-post_283.html).

Έτσι, επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από με την ανεικονική παράδοση των περιοχών της γενέτειρας του.

Αλλά και στις υπερβολές ενός μειοψηφικού τμήματος των ορθοδόξων πολίτων της χώρας, στους οποίους,  η σχέση του πιστού προς την εικόνα είχε υπερβεί τα όρια της τιμής που οφειλόταν στο εικονιζόμενο πρόσωπο και είχε γίνει λατρεία αυτής της ίδιας της εικόνας, ενώ λατρεία μόνο προς τον Θεό οφείλεται.

Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο ο Λέων έκρινε ότι το κρίσιμο θέμα ήταν αυτό των εικόνων, ήταν η προσπάθειά του να προσελκύσει μουσουλμάνους, ιουδαίους και οπαδούς διαφόρων αιρέσεων οι οποίοι όλοι απεχθάνονταν κάθε μορφής απεικόνιση. Το πιθανότερο μάλιστα είναι ότι και ο ίδιος ως Σύρος ήταν επηρεασμένος από την αντίληψη αυτή.

Υπέρ των απόψεων του Λέοντος ήταν λίγοι ανώτατοι κληρικοί και ο στρατός, ιδίως ο προερχόμενος από την Μικράν Ασία. Ιδιαίτερη επιρροή επί του Λέοντος ασκούσαν με τις ιδέες τους ο (αιρετικός) επίσκοπος Νακολίας Κωνσταντίνος και ο πατρίκιος Βίσηρ.

Υπέρμαχοι των εικόνων ήταν οι μοναχοί βέβαια, ο πολύς λαός και οι γυναίκες, όχι μόνο του λαού αλλά και αυτές οι σύζυγοι, κόρες κι αδελφές των εικονομάχων αυτοκρατόρων.

Το 726 έκτακτη συνεδρίαση της Συγκλήτου στην οποία παρευρίσκονταν και ανώτατοι κληρικοί (Σιλέντιον), ενέκρινε διάταγμα του Λέοντα με το οποίο αποδοκιμαζόταν η προσκύνηση των εικόνων ως ψευδολατρεία.

Κατ’ εφαρμογήν του διατάγματος έπρεπε οι εικόνες να τοποθετηθούν ψηλότερα στις εκκλησίες. Ήταν μια ήπια μεταβολή που δεν προκάλεσε αναστατώσεις στο κράτος. Αλλά ο πάπας Γρηγόριος Β΄, εξοργισμένος με την στάση του Λεοντα, βρήκε παράλληλα την ευκαιρία για να διακόψει την εξάρτησή του από την Κωνσταντινούπολη.

Υποκίνησε στάσεις, ο Λέων έστειλε στρατό για να τις καταστείλει κι ο πάπας κάλεσε τους Λομβαρδούς που νίκησαν τα βασιλικά στρατεύματα. Η εξουσία της αυτοκρατορίας στην κεντρική Ιταλία καταλύθηκε.

(Τότε ήταν που οι επαναστάτες της Βενετίας, κατέλυσαν εξοργισμένοι την Βυζαντινή κυριαρχία και κήρυξαν ανεξαρτησία, ορίζοντας τον Όρσους, ως δούκα της πόλης και ηγέτη της. Ο τίτλος αυτός, του δούκα (Dux), αλλιώς Δόγη ή Duce, χρησιμοποιήθηκε εκτενώς και από πολλούς μεταγενεστέρους ηγέτες- http://www.triklopodia.gr/%CE%BF-%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%83-%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%84%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CE%B9%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83-%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%84%CF%83/, https://hellenicsunrise.blogspot.gr/2015/05/cola-di-rienzo.html).

Το ίδιο εκείνο έτος 726 έγινε μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας. Η Ελλάδα όλη υπαγόταν τότε στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία του πάπα, ο οποίος ερμήνευσε το φαινόμενο σαν σημάδι θεϊκής οργής.

Και τον επόμενο χρόνο αποστατεί η κυρίως Ελλάδα και οι Κυκλάδες, αναγορεύεται κάποιος Κοσμάς αυτοκράτορας κι έρχεται κατά της Κωνσταντινούπολης, ενώ οι Άραβες εισέβαλαν πάλι και έφτασαν να πολιορκούν την Νίκαια.

Ο Λέων κατόρθωσε να καταστείλει την στάση και ν’ απωθήσει τους Άραβες, ο δε πάπας που ταλαιπωρήθηκε από τους συμμάχους του Λομβαρδούς, άλλαξε στάση και βοήθησε τον αυτοκράτορα ν’ ανακαταλάβει την Ραβέννα.

Το 728 ο Λέων εξέδωσε νέο διάταγμα με το οποίο απαγορευόταν η ανάρτηση εικόνων και διατασσόταν οι αρχές να τις αφαιρέσουν απ’ όπου υπήρχαν. Φαίνεται ότι και το διάταγμα αυτό δεν εκτελέστηκε επακριβώς.

Το βέβαιο είναι ότι καταργήθηκαν όλες οι δημόσιες σχολές, πλην των νομικών, γιατί διευθύνονταν από μοναχούς και ήταν κέντρα της κατά του αυτοκράτορα αντίδρασης.

Από τον ανώτατο κλήρο αντιστάθηκε σθεναρά ο πατριάρχης Γερμανός Α΄, ο οποίος όμως στο τέλος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση. Ο νέος πατριάρχης Αναστάσιος και ο αυτοκράτορας ανήγγειλαν, όπως συνηθιζόταν, την εκλογή στον πάπα, αλλά αυτός στον μεν Λέοντα απάντησε επιτιμητικά την δε επιστολή του Αναστάσιου την επέστρεψε με τις σφραγίδες άθικτες.

Ο Λέων προθυμοποιήθηκε να συγκαλέσει οικουμενική σύνοδο, αν και τα περί προσκυνήσεως των εικόνων δεν είναι θεμελιώδες δόγμα της πίστεως, αλλά ο πάπας καθώς και ο πατριάρχης Ιεροσολύμων καταδίκασαν τον Λέοντα ως αιρετικό. Σε απάντηση ο Λέων δέσμευσε τα παπικά κτήματα στην κάτω Ιταλία και Σικελία.

Πάνω από την πύλη αυτή των βασιλικών ανακτόρων βρισκόταν εικόνα του Χριστού, αντικείμενο θερμής λατρείας. Ένας αξιωματικός της φρουράς επιχείρησε να την καταστρέψει αλλά πλήθος λαού, κυρίως μοναχοί και γυναίκες, έτρεξαν να τον εμποδίσουν, τον γκρέμισαν από την σκάλα και τον σκότωσαν καθώς και τους στρατιώτες που τον συνόδευαν. 

Ύστερα όρμησαν στο πατριαρχείο αλλά ο νέος πατριάρχης πρόλαβε να σωθεί στο Παλάτι. Τελικά η φρουρά αποκατέστησε την τάξη αλλά η καταστολή υπήρξε αιματηρή.

Μεγαλύτερος κι από τον πάπα κι από τον εικονόφιλο λαό αντίπαλος του Λέοντος ήταν ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο αποκαλούμενος Χρυσορρόας για την ευγλωττία του, ο θεωρητικός των εικονοφίλων.

Άνδρας μεγάλης μόρφωσης, υιός του Σέργιου που κατείχε μεγάλη θέση στο χαλιφάτο κατά την περίοδο του χαλίφη Αμπτέλ- Μαλέκ (685-705), υπουργός και ο ίδιος του χαλίφη Ουαλίντ (705-715) στην Δαμασκό για ένα διάστημα, μόνασε μετά και έγραψε τους τρεις απολογητικούς του λόγους Προς τους διαβάλλοντας τας αγίας εικόνας.

Το ισχυρότερο επιχείρημά του : «Υπόμνημα γάρ εστιν η εικών, και όπερ τοις γράμμασι μεμυημένοις η βίβλος, τούτο και τοις αγραμμάτοις η εικών». Η επιρροή του υπήρξε καθοριστική.

Ο νέος πάπας Γρηγόριος Γ΄ ήταν ακόμη πιο μαχητικός από τον προκάτοχό του. Συγκάλεσε τοπική σύνοδο και κήρυξε προδότες της πίστεως και εχθρούς της εκκλησίας όσους δεν προσκυνούσαν τις εικόνες.

Ο Λέων τότε αφαίρεσε όλη την Ελληνική χερσόνησο από την δικαιοδοσία του πάπα και αργότερα δήμευσε οριστικά όλα τα εντός του κράτους κτήματα της εκκλησίας της Ρώμης.

Η μετέπειτα άποψη, πως ο αυτοκράτορας Λέων ο Γ’, επιχείρησε, την περιστολή του μοναχισμού, μέσω της κατάλυσης της λατρείας των εικόνων, δεν έχει σήμερα ιστορικό έρεισμα.

Ούτε ισχύει, ότι ο Λέων θεωρούσε ότι η υπερβολική ανάπτυξη του μοναχικού βίου στερούσε από το κράτος έμψυχο υλικό και πόρους και πως χιλιάδες νέων ανθρώπων συνέρρεαν στα μοναστήρια και ζούσαν εκεί ενώ ήταν απαραίτητοι στην κοινωνία και στον στρατό.

Άλλωστε δεν πήρε κανένα μέτρο  ο ίδιος, έναντι του μοναχισμού ή των μοναστηριών, ούτε και άλλαξε την φορολογία τους. Επίσης δεν εμπόδισε κανένα να γίνει μοναχός, ούτε και έκλεισε μοναστήρια ή διώξε μοναχούς και ιερείς για την ιδιότητα τους.

Εξάλλου, σε μια αυτοκρατορία σχεδόν 25 εκατομμύριων κάτοικων, οι 40 χιλιάδες μοναχοί, δεν ήταν η κρίσιμη μάζα που θα έγερνε τον ρου του πολέμου. Και μια γενική επιστράτευση μπορούσε να συγκεντρώσει πολλαπλάσια νούμερο μαχίμων στρατιωτών.

Μερικά μοναστήρια είχαν, όντως αποκτήσει, από δωρεές και κληροδοτήματα, τεράστιο και σε αρκετές περιπτώσεις αφορολόγητο πλούτο. Και πάλι, όμως, ο Λεων δεν δίωξε κανένα από αυτά.

Αντίθετα, στις πιο βίαιες και καταδικαστέες ενέργειες έναντι αυτών και των μοναχών, προέβη ο γιος του, ο μετέπειτα αυτοκράτορας, Κωνσταντίνος ο Ε’. Και αυτός πράγματι επιτέθηκε κατά του μοναχισμού και των μοναστηριών και δήμευσε τον πλούτο τους.

Και αυτό το έπραξε, όχι φυσικά, για να ενισχύσει με τον πλούτο αυτό, υλικά την πολεμική προσπάθεια όπως διέδιδε, αλλά για να τον καρπωθεί ο ίδιος με τους ευνοούμενους του.

Τελικά η Εικονομαχίας έληξε το 842, αμέσως μετά τον θάνατο του Θεόφιλου, με ενέργειες της χήρας του Θεοδώρας, που ασκούσε την εξουσία επ’ ονόματι του ανηλίκου Μιχαήλ Γ΄.

Το κύρος της Ζ΄Οικουμενικής Συνόδου της Νικαίας ανορθώθηκε, οι εικόνες αναστηλώθηκαν, τα καταργηθέντα μοναστήρια ανασυστάθηκαν και τα εκκλησιαστικά και μοναστηριακά κτήματα αποδόθηκαν στις εκκλησίες και στις μονές.

Παρεμφερή κατάσταση εικονομαχίας, επήλθε στην Δυτική Ευρώπη, κατά την διάρκεια της λεγόμενης Θρησκευτική Μεταρρύθμιση, ή Μεταρρύθμιση του 16ου αιώνα.

Αυτή ήταν ένα θρησκευτικό κίνημα του 16ου αιώνα, που συνέβη στην Ευρώπη και ίδρυσε τον Προτεσταντισμό ως τρίτο μεγάλο κλάδο του Χριστιανισμού (Ορθοδοξία, Καθολικισμός και Προτεσταντισμός). Ο Προτεσταντισμός πήγασε από την αντίθεση με την Καθολική Εκκλησία και τις πρακτικές της.

Ξεκίνησε στην Γερμανία το 1517, όταν στις 31 Οκτωβρίου ο Μαρτίνος Λούθηρος συνέταξε τις 95 θέσεις του, όπου θυροκόλλησε στην είσοδο της μητρόπολης της Βιτεμβέργης, στις οποίες καταδίκαζε την πώληση συγχωροχαρτιών και την απόλυτη εξουσία του Πάπα.

(Αν και προτεστάντες υποστηρίζουν πως ο Λούθηρος προέβη στην ενέργεια αυτή, λόγω ιεράς αγανάκτησης για την διαφθορά των παπών, αλλά και ως ένας οργισμένος γερμανός πατριώτης κατά της φορολογικής υποτέλειας της χώρας στον πάπα, άλλοι αναφέρουν μια άλλη ιστορία.

Σύμφωνα με αυτή, το επικερδές εμπόριο συγχωροχαρτιών, το έκανε ως τότε το τάγμα του Λουθήρου, οι Αυγουστίνοι. Όμως, ο τότε πάπας ανέθεσε την επικερδή αυτή δραστηριότητα στο τάγμα των Δομινικανών, στο οποίο ανήκε ο Τέτσελ.

Και ο Λούθηρος, χολωμένος για το μερίδιο των κερδών που έχασε, λόγω της αλλαγής του πάπα, αποφάσισε, για να τον εκδικηθεί να ξεκινήσει την λεγόμενη Μεταρρύθμιση).

Τελικά, η Μεταρρύθμιση ολοκληρώθηκε το 1648, με την Συνθήκη της Βεστφαλίας. Εξαπλώθηκε στην Γερμανία, την Πολωνία, την Βοημία, την Μοραβία, την Ουγγαρία και την Τρανσυλβανία. 

Η Παπική Εκκλησία τον κήρυξε αιρετικό αλλά με την υποστήριξη των Γερμανών αριστοκρατών, και του λαού, κατάφερε να περάσει τις αλλαγές που πρότεινε. Κύριοι πρωταγωνιστές της θρησκευτικής μεταρρύθμισης ήταν, εκτός από τον Λούθηρο, ο Ιωάννης Καλβίνος και ο Ούλριχ Ζβίγγλιος.

Άμεσο αποτέλεσμα της Μεταρρύθμισης, ήταν επίσης η πτώση της φεουδαρχίας και ο κατατεμαχισμός των τότε ηγεμονιών, όπου και άρχισε να διαμορφώνεται μια «διεθνής κοινωνία», την οποία και αποτελούσαν πλέον ανεξάρτητα κράτη-ηγεμονίες νομικά ίσες.

Το γεγονός αυτό δημιούργησε την ανάγκη της ύπαρξης νομικών κανόνων που να ρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ αυτών των νέων κρατών-ηγεμονιών.

Για τους αγρότες και τους φτωχούς των πόλεων η απόσχιση από την παπική εκκλησία ήταν η αφορμή για να ζητήσουν γενικότερες αλλαγές σε κοινωνικό επίπεδο και περισσότερες ελευθερίες και οδήγησε στην εξέγερση των χωρικών (1524-1526).

Οι χωρικοί διακήρυξαν ένα πρόγραμμα που ονομάστηκε Τα Δώδεκα Άρθρα των Χωρικών, μεταξύ των οποίων ήταν το αίτημα να διαλέγουν τους κληρικούς τους, να μειωθεί η δεκάτη (αγροτική φορολογία, το 1/10 της παραγωγής τους), να καταργηθεί η δουλοπαροικία, το δικαίωμα να ψαρεύουν και να κυνηγούν, να είναι αμερόληπτα τα δικαστήρια και να περιοριστούν οι απαιτήσεις των φεουδαρχών.

Τα άρθρα αυτά αναπροσαρμόζονταν με βάση τις τοπικές ανάγκες. Ο Λούθηρος αποκήρυξε την εξέγερση των χωρικών (γιατί αντιλήφθηκε πως με την ισχύ-υποστήριξη των ηγεμόνων θα μπορούσε να επιβάλει με την βία, στις περιοχές τους, του το δόγμα του), η οποία κατεστάλη βίαια από τους ευγενείς. Υπολογίζεται ότι στοίχισε τη ζωή σε περισσότερο από 100.000 χωρικούς.

Σε μερικές περιοχές οι χωρικοί πέτυχαν κάποιους συμβιβασμούς αλλά στις περισσότερες η καταπίεση είτε παρέμεινε όπως ήταν πριν από την εξέγερση είτε αυξήθηκε.

Μακροπρόθεσμα, η Μεταρρύθμιση ήταν υπεύθυνη, τόσο για την κήρυξη των θρησκευτικών πολέμων στην Ευρώπη, όσο και για τον Τριακονταετή Πόλεμο (https://hellenicsunrise.blogspot.gr/2015/07/blog-post_38.html).

Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε, ότι σε όλες δε τις παραφυάδες της Μεταρρύθμισης, οι ηγέτες της, θεωρούταν αλάνθαστοι. Έτσι δημιουργήθηκαν πολλοί μικροί πάπες, αντί για έναν. Κάποιοι δε από αυτούς επέβαλαν βίαιες θεοκρατίες και δική τους Ιερά Εξέταση (όπως ο Καλβίνος). 

Και φυσικά, τόσο αυτοί, αλλά και άλλες προτεσταντικές αιρέσεις, πολέμησαν με μανία τις εικόνες (όπως κάνουν μέχρι και σήμερα).

Και αυτό, λόγω του ότι προσέγγισαν και αυτοί με τις θέσεις τους, περισσότερο τις ανεικονικές εντολές του Ιουδαϊσμού (όπως έκαναν ο Μωάμεθ και ο Λέων ο Γ’ ο Ίσαυρος), αντί για τις ορθές (ορθόδοξες) θέσεις της Καινής Διαθήκης και των Οικουμενικών Συνόδων (τις οποίες δεν αναγνωρίζουν).

Αντίστοιχα παραδείγματα εικονομαχίας, αλλά και βίας κατά της Εκκλησίάς, των πιστών, των ιερέων και των μονάχων, είχαμε κατά την Γαλλική Επανάσταση, στην ΕΣΣΔ και όπου αλλού επικράτησε ο κομμουνισμός (αλλά και σε κράτη με φασιστικά πολιτεύματα).

Τότε, πολλές Εκκλησίές και μοναστήρια κάηκαν, το ίδιο δε συνέβη και σε πολλές ιερές εικόνες και λείψανα, ενώ εκατομμύρια πιστοί μαρτυρήσαν τότε. Αλλά στο τέλος, πάρα τους διωγμούς, ο Χριστιανισμός αναζωογονήθηκε και επικράτησε ξανά παντού, πανίσχυρος στο τέλος.

Και στην εποχή μας, όχι μόνο στην χωρά μας, αλλά και στην ΕΕ, πολλοί πολιτικοί ηγετικοί της κύκλοι (άθεοι πρώην κομμουνιστές ή ναζί και νυν φιλελεύθεροι καπιταλιστές), προσπαθούν μέσω του λεγόμενου ευρωσυντάγματος, να επιβάλουν μια νέα εικονομαχία, πολεμώντας τις εικόνες στα σχολεία, τα δικαστήρια ή τις δημοσιές υπηρεσίες.

Επίσης, χλευάζουν, εκτός από αυτές, τα ιερά λείψανα και το Άγιο Φως, ζητώντας πλήρη διαχωρισμό Εκκλησίάς-κράτους, άθεο-άθρησκο κράτος, κατάργηση του άβατου του Αγίου Ορούς, δήμευση της Εκκλησιαστικής περιουσίας, αλλά και φόρο στους πιστούς.

Παράλληλα, προσπαθούν να κάνουν το ίδιο και στην εκπαίδευση, πολεμώντας την θρησκευτική πιστή του λαού (https://hellenicsunrise.blogspot.com/2016/10/ttip.html), και προωθώντας την σε αυτή, την αθρησκία-αθεΐα-θρησκευτικό οικουμενισμό (με τις ευγενικές πάντα χορηγίες της ΕΕ και του Βατικανού), έναντι των ορθών θρησκευτικών διδασκαλιών, προκειμένου να εξευτελίσουν την πίστη και να προβάλουν τις ασυνάρτητες και καταστροφικές για το έθνος, ιδεοληψίες τους.

Θα καταφέρουν στο τέλος άραγε, αυτοί οι «νέοι εικονομάχοι» τον στόχο τους; Δεν είναι πιθανό, και σίγουρο είναι ότι στο τέλος, ότι το σωστό (οι αθάνατες αξίες της Πίστης και της Πατρίδας) θα επικρατήσει, όσος κόπος και θυσίες θα πρέπει να γίνουν για αυτό.

Γιατί δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, ότι το καλό πάντα νικά και στο τέλος, η λύτρωση και η δικαίωση θα έρθουν, όσο και εάν αργήσουν. Και όταν έρθουν, θα επικρατήσουν θριαμβευτικά!!!