Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣΣΔ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΠΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΨΥΧΡΟ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΟΙ ΟΜΟΙΟΗΤΕΣ ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΣΣΔ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΟΠΛΟ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΨΥΧΡΟ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ ΟΙ ΟΜΟΙΟΗΤΕΣ ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Γράφει ο ΑΛΩΠΗΞ

Ως γνωστόν, μετά το έτος 1945, και τις καταστροφές που υπέστη στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η ΕΣΣΔ, προσπάθησε να τις αποκαταστήσει και συνάμα να χρησιμοποιήσει και τους ορυκτούς πόρους της χωράς, τόσο για να πλουτίσει οικονομικά, καθώς και για να αυξήσει την γεωπολιτική της επιρροή.

Ένας από τους κυρίους ορυκτούς πόρους, τον οποίο χρησιμοποίησε για τον λόγο αυτό, ήταν το πετρέλαιο.

Μέσα δε σε μερικές δεκαετίες, χάρις και στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, κατόρθωσε να πολλαπλασιάσει ραγδαία την παραγομένη ποσότητα αργού πετρελαίου, από 500.000 βαρέλια την ημέρα λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε σχεδόν οκτώ εκατομμύρια, σε διάστημα μόλις μιας εικοσαετίας, ενώ μέχρι και την πτώση της ΕΣΣΔ, το κράτος αυτό, παρέμενε η πρώτη παράγωγος χωρά αργού πετρελαίου στον κόσμο.

Ως αντάλλαγμα δε για την παροχή πετρελαίου, η ΕΣΣΔ, εκτός των χρημάτων, παραλάμβανε πολλά προϊόντα υψηλής δυτικής τεχνολογίας (http://www.defence-point.gr/news/telos-o-gamos-exxonmobil-me-rosneft-i-chiroteri-klimakosi-ipa-rosias), καθώς και αλλά αγαθά, τα οποία δεν υπήρχαν τότε στην χώρα αυτή.

Σημαντικό ρολό στην ανάπτυξη των ενεργειακών πετρελαϊκών σχέσεων μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της Ευρώπης, έπαιξε η σημαντική πετρελαϊκή εταιρία ιταλικών συμφερόντων, η ENI, της οποίας ιδιοκτήτης και ιδρυτής, ήταν ο Ενρίκο Ματέι.

Αυτός, θέλοντας να ανταγωνιστεί τις εφτά αδελφές του πετρελαίου (https://alophx.blogspot.gr/2018/02/blog-post_61.html), καθώς και να αποκομίσει περισσότερα κέρδη η εταιρία του, αποφάσισε να επεκτείνει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της επιχείρησης του και σε άλλες χώρες, εκτός των δυτικών.

Για τον λόγο αυτό, και ξέροντας πως τα εντόπια ενεργειακά κοιτάσματα της Ιταλίας, ήταν ελάχιστα, προσέγγισε αρχικά την Αίγυπτο του Νάσερ (με την οποία σύναψε συμφωνία, βάσει της οποίας η ENI, αποκτούσε τον έλεγχο του ενός τέταρτου των πετρελαϊκών αποθεμάτων της Αιγύπτου), καθώς και με το Ιράν του Παχλεβί (του Σάχη της χώρας αυτής).

Στην συνέχεια, ήρθε σε επαφή με την Σοβιετική Ένωση, με την οποία και συμφώνησε να του προμηθεύει πετρέλαιο για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ιταλίας, φέρνοντας τον παράλληλα και σε επαφή με την κυβέρνηση της χώρας αυτής.

[Οι Σοβιετικοί, «μεριζόμενοι λαβράκι», δέχθηκαν αμέσως τις προτάσεις των Ιταλών για ενεργειακή συνεργασία, ξέροντας ότι όταν μελλοντικά, η παροχή πετρελαίου από πλευράς τους στους Ιταλούς θα μεγάλωνε υπέρμετρα, τότε αυτοί, θα αναγκαζόταν να υποκύψουν σε μελλοντικές πολίτικες πιέσεις αυτών, αν δεν ήθελαν να τους κοπεί η προμήθεια πετρελαίου.

Επίσης, πίστευαν, ότι μέσω των Συμφωνιών αυτών, θα αυξάναν την επιρροή του συμμαχικού σε αυτούς, Ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος (η οποία ήταν ήδη πολύ μεγάλη), ενώ θα έφερναν και σύγκρουση των μελών του ΝΑΤΟ μεταξύ τους, αποδυναμώνοντας με τον τρόπο αυτό, περαιτέρω τον εχθρικό για αυτούς οργανισμό αυτό].

Μετά από μακρές διαπραγματεύσεις των δυο πλευρών, αποφασίστηκε τελικά η υπογραφή ενός συμβολαίου, πενταετούς καταρχάς διάρκειας (με δυνατότητα μελλοντικής επέκτασης), βάσει του οποίου η Ιταλία θα προμηθευόταν συνολικά, εικοσιδύο εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου.

Το παράδειγμα αυτό των Ιταλών, ακολουθήσαν σύντομα και άλλες χώρες, όπως η Δυτική Γερμάνια, η οποία υπέγραψε ένα παρεμφερές συμβόλαιο με τους Σοβιετικούς.

Οι συμφωνίες αυτές, προκάλεσαν τις διαμαρτυρίες των ΗΠΑ, οι οποίες έβλεπαν τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ να «φλερτάρουν ενεργειακά» με τους εχθρικούς για αυτούς Σοβιετικούς (με αποτέλεσμα οι ΗΠΑ να χάνουν την πολιτική και οικονομική επιρροή τους σε αυτούς, ενώ  οι Σοβιετικοί να την αυξήσουν).

Όπως επίσης και των εφτά αδελφών (αλλά και των πετρομοναρχιών του Κόλπου, οι οποίες μαζί με τις εφτά αδελφές, ήταν υπεύθυνες για την Αμερικανική προμήθεια πετρελαίου), οι οποίες φοβόταν πως αν το (φθηνότερο) πετρέλαιο των Σοβιετικών κατέκλυζε την Ευρωπαϊκή και γενικότερα την δυτική αγορά πετρελαίου, τότε αυτές θα έχαναν το μονοπώλιο αυτής, καθώς και μεγάλη ποσότητα των κερδών τους.

Όλα αυτά, είχαν σαν αποτέλεσμα την έντονη αντίδραση των ΗΠΑ προς τους συμμάχους τους (Ιταλία, Γερμάνια), ανακρίνοντας τους, ότι θεωρούσαν πολιτικά και οικονομικά επικίνδυνο (για ΝΑΤΟ και ΕΟΚ) την προμήθεια πετρελαίου από το εχθρικό για την Δύση Σοβιετικό μπλοκ.

Σε απάντηση, οι Γερμανοιταλοί απάντησαν, ότι δεν συνέτρεχε κανένας λόγος ανησυχίας και όλα ήταν υπό έλεγχο.

[Τα γεγονότα αυτά, συντέλεσαν σημαντικά στην ίδρυση του ΟΠΕΚ την δεκαετία του 70’, ενώ οι εκπρόσωποι των εφτά αδελφών, πίεζαν την κυβέρνηση των ΗΠΑ, να εξαναγκάσει τους Ιταλούς και τους Γερμανούς να ακυρώσουν τα συμβόλαια με την ΕΣΣΔ, κάτι που οι ΗΠΑ προσπάθησαν, αλλά απέτυχαν τελικά να φέρουν εις πέρας με επιτυχία.

Μόνο στην Μεγάλη Βρετάνια, η τότε κυβέρνηση είχε επιβάλει λόγω της πίεσης των εφτά αδελφών εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, προκειμένου να μην μειωθούν τα κέρδη της BP, Shell, καθώς και της Standar Oil].

Αυτή ήταν θριαμβευτική κατάσταση για την ENI εκείνη την χρονική περίοδο, αλλά το 1962, ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, Ενρίκο Ματέι, σκοτώθηκε ξαφνικά μυστηριωδώς σε αεροπορικό δυστύχημα στο ιδιωτικό αεροσκάφος που οδηγούσε ο ίδιος, αν και ήταν ένας έμπειρος πιλότος.

Αν και τότε οι αρχές θωρήσαν ότι η τραγωδία αυτή οφειλόταν στην κακοκαιρία, μετέπειτα έρευνες της Ιταλικής κυβέρνησης, απέδειξαν ότι στο αεροσκάφος είχε εκραγεί βομβά, η οποία προκάλεσε την συντριβή του.

Πολλοί υπέθεσαν ότι η δολοφονία αυτή, ήταν έργο των εχθρών που είχε αποκτήσει ο Ματέι ανά τα χρονιά (π.χ. της μαφίας, των πετρελαϊκών ανταγωνιστών του των εφτά αδελφών ή των πετρομοναρχιών του Κόλπου) ή κυβερνήσεων, στις οποίες η δράση του Ματέι, έφερνε πολλά πολιτικά και γεωστρατηγικά προβλήματα (π.χ. των ΗΠΑ).   

Όμως, παρόλα αυτά τα γεγονότα, η ενεργειακή πολιτική που ξεκίνησε ο Ματέι και συνέχισαν οι Γερμανοί, δεν πέθανε μαζί του.

Αντίθετα κιόλας, στις μέρες μας, η διάθεση πετρελαίου εκ μέρους της Ρωσίας (του διάδοχου κράτους της ΕΣΣΔ), τόσο στην Ιταλία και την Γερμάνια, καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη, έχει αυξηθεί όσο ποτέ άλλοτε.

Επιπλέον, οι Ρώσοι, όπως και την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, έχουν φροντίσει να αυξήσουν υπέρμετρα την προμήθεια του Ρωσικού πετρελαίου στην Ευρώπη, κερδίζοντας τόσο χρήματα, όσο και υψηλά τεχνολογικά προϊόντα και λογισμικά από την Δύση, αυξάνοντας παράλληλα και την πολιτική επιρροή τους στις χώρες της ΕΕ, λόγω της μεγάλης ενεργειακής εξάρτησης που έχουν οι χώρες της από την ίδια.

[Ενώ τα ίδια ακριβώς με τον Ενρίκο Ματέι (έναν απρόσμενο θάνατο), έπαθε στις μέρες μας και ο ιδιοκτήτης της Γαλλικής πετρελαϊκής εταιρίας Total, ο Κριστόφ ντε Μαρζερί, όταν προσέγγισε τους Ρώσους και υπέγραψε συμφωνίες με αυτούς (https://www.pentapostagma.gr/2014/10/%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%87%CE%AD%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-total-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%81%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF-%CE%B8%CE%AC%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82-%CF%84.html).

Επίσης, στις μέρες μας, οι δυο αυτές πετρελαϊκές εταιρείες (η Ιταλική ENI και η Γαλλική Total-http://www.defence-point.gr/news/i-koryfosi-tou-dramatos-stin-kypro-den-ine-i-eni-alla-total-ke-exxonmobil), υπέγραψαν συμφωνίες για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αεριού της ΑΟΖ του Λιβανού (http://www.defence-point.gr/news/symfonies-ekmetallefsis-ydrogonanthrakon-me-tis-eni-total-ke-novatek-ypegrapse-o-livanos), προκαλώντας με τον τρόπο αυτό για μια ακόμα φορά την οργή των ΗΠΑ (αλλά και του Ισραήλ)].

Και όταν οι εχθροί της Ρωσίας, προσπαθούν να δημιουργήσουν εχθρικούς αγωγούς ενάντια στους δικούς της, οι οποίοι θα μειώσουν την ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ από την ίδια, μαζί με την επιρροή και τα κέρδη της, αυτή δεν διστάζει να παρεμβεί στρατιωτικά για να τις εμποδίσει, όπως έγινε πρόσφατα για τον αγωγό που σχεδίαζαν Κατάρ και Σαουδική Αραβία να περνά από την Συρία (https://hellenicsunrise2.blogspot.gr/2018/01/blog-post_18.html#more) και ίσως και μελλοντικά και στον East Med, μέσω των συμμαχικών στους ιδίους Ιράν και Χεζμπολάχ (https://www.pentapostagma.gr/2018/02/%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%BF-%CE%B7-%CF%87%CE%B5%CE%B6%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%AC%CF%87-%CF%80%CF%85%CF%81%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CE%AF-%CF%84%CE%BF%CE%BD-east-med-%CE%B1%CE%BD.html)].

Οπότε, εύκολα καταλαβαίνει κάνεις, ότι αναμένονται νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις, δολοφονίες και πολίτικες συγκρούσεις, στο αέναο παιχνίδι των ενεργειακών κολοσσών για την παγκόσμια πετρελαϊκή και οικονομική κυριαρχία, το οποίο νομοτελειακά θα οδηγήσει σε ακόμη περισσότερο «αίμα και φωτιά» στην πολύπαθη περιοχή της Μεσογείου.