Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΙΒΑΝΟΥ ΚΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΙΒΑΝΟΥ ΚΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

Γράφει ο ΑΛΩΠΗΞ

Ως γνωστόν, το κράτος του Λιβάνου, ήδη λίγο μετά από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του ως κράτος, το έτος 1944, ενεπλάκη σε μία σειρά αιματηρών πολέμων με το Ισραήλ.

Συγκεκριμένα, το έτος 1948, ο Λίβανος βοήθησε τα άλλα Αραβικά κράτη στον πόλεμο με το Ισραήλ (https://alophx.blogspot.gr/2017/07/blog-post_68.html), και μερικές μονάδες ανταρτών (οι οποίες δεν ήταν μέλη του τακτικού στρατού του Λιβάνου) εισήλθαν στο Ισραηλινό έδαφος και έκαναν μερικές επιδρομές και σαμποτάζ, αυτές δεν είχαν (στα λόγια τουλάχιστον) την στήριξη της επίσημης κυβέρνησης της χώρας αυτής, της οποίας ο στρατός δεν εισέβαλε ποτέ επίσημα στο Ισραήλ.

Ο Λίβανος, συμμετείχε στον πόλεμο αυτό, παρέχοντας κυρίως πυροβολικό του, οχήματα, εθελοντές και λογιστική υποστήριξη στις υπόλοιπες Αραβικές χώρες.

Λόγω δε του Αραβοϊσραηλινού πολέμου του 1948, έφτασαν στον Λίβανο εκατό χιλιάδες Παλαιστίνιοι ως πρόσφυγες, οι οποίοι σήμερα έχουν φτάσει σχεδόν τους πεντακόσιες χιλιάδες συνολικά.

Κατά την διάρκεια δε του «Μαύρου Σεπτέμβρη του 1969» στην Ιορδανία τα έτη 1970-1971, όπου οι Παλαιστίνιοι Φενταγίν της PLO, υπό την ηγεσία του Γιασέρ Αραφάτ, εξεγέρθηκαν ενάντια στην μοναρχία του αυταρχικού βασιλιά Χουσεΐν, με σκοπό να καταλάβουν την ηγεσία της χώρας (ενώ προσπάθησαν παράλληλα και να τον δολοφονήσουν).

Όταν τελικά, επήλθε μετά από πολύ αιματοχυσία από μέρους των Ιορδανών η ήττα της PLO, επιτράπηκε στην οργάνωση αυτή και την ηγεσία της, ύστερα από συμφωνία με την κυβέρνηση της Ιορδανίας, αυτή να «μετακινηθεί» μέσω της Συρίας στον Λίβανο.

[Στην εποχή μας, οι Παλαιστίνιοι στην Ιορδανία, αποτελούν πάνω από το μισό του πληθυσμού της χώρας αυτής, κάτι το οποίο σημαίνει, ότι εάν κάποιοι «καλοθελητές», οργανώσουν μία νέα εξέγερση τους στην χώρα αυτή, πιο οργανωμένη από αυτή των ετών 1970-1971, αυτή πιθανότατα, όχι μόνο δεν θα έχει την τύχη του «Μαύρου Σεπτέμβρη του 1969», αλλά ίσως να καταφέρει να καταλάβει ακόμα και την εξουσία της χώρας αυτής.

Εκδιώκοντας παράλληλα και την Χασεμίτικη μοναρχία από την Ιορδανία (παίρνοντας εκδίκηση με τον τρόπο αυτό για ότι έκανε αυτή έναντι των Παλαιστινίων τα έτη 1970-1971) και δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό, το πρώτο «επίσημο Παλαιστινιακό κράτος»].

Η εγκατάσταση πολλών χιλιάδων μαχητών φενταγίν της PLO στον Λίβανο (αλλά και ακόμη περισσότερων προσφύγων και αμάχων), συντέλεσε σημαντικά στην έκρηξη του εμφυλίου πολέμου στον Λίβανο των ετών 1975-1990, ο οποίος σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αποτέλεσε την αιτία για 120.000 θανάτους.

Πριν από τον πόλεμο, ο Λίβανος αποτελούνταν από πολλές σέχτες, με τους Σουνίτες να κυριαρχούν στις ακτές, τους Σιίτες στο νότο, ενώ στην κυβέρνηση του Λιβάνου κυριαρχούσαν Χριστιανοί Μαρωνίτες.

 Η σχέση μεταξύ πολιτικής και θρησκείας, είχε ενισχυθεί στο πλαίσιο της εντολής των γαλλικών αποικιακών δυνάμεων την περίοδο 1920 με 1943, ενώ η κοινοβουλευτική δομή ευνοούσε την ηγετική θέση των χριστιανών.

Ωστόσο, η χώρα είχε μεγάλο μουσουλμανικό πληθυσμό, και πολλές παναραβικές και αριστερές ομάδες αντιτίθονταν στην φιλοδυτική κυβέρνηση.

Η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ και της μετατόπισης των εκατό χιλιάδων Παλαιστινίων προσφύγων στον Λίβανο, άλλαξε τη δημογραφική ισορροπία υπέρ του μουσουλμανικού πληθυσμού.

[Σήμερα, οι Σουνίτες μουσουλμάνοι στον Λίβανο, αποτελούν το 27% του πληθυσμού, ακολουθούμενοι από τους Σιίτες, οι οποίοι αποτελούν το 24%. Οι Αλαουίτες αποτελούν το 3% του πληθυσμού της χώρας.

Οι δε Μαρωνίτες Χριστιανοί, αποτελούν την σημαντικότερη πολιτικά ομάδα του Λιβάνου κατέχοντας το 20% του συνολικού πληθυσμού. Ακολουθούν οι Ορθόδοξοι χριστιανοί, οι οποίοι υπάγονται στο Πατριαρχείο Αντιόχειας με 9% του συνολικού πληθυσμού, οι Μονοφυσίτες με 5%, οι Καθολικοί χριστιανοί με 4% και οι Προτεστάντες με 2%.].

Ο Ψυχρός Πόλεμος, είχε ισχυρή αποδιοργανωτική επίδραση στον Λίβανο, η οποία συνδέοταν στενά με την πόλωση που προηγήθηκε της πολιτικής κρίσης του 1958, δεδομένου ότι οι Μαρωνίτες πρόσκεινταν στη Δύση, ενώ οι αριστερές και παναραβικές ομάδες πρόσκεινταν στις σοβιετικά ευθυγραμμισμένες Αραβικές χώρες.

Οι μάχες μεταξύ των Μαρωνιτών και των παλαιστινιακών δυνάμεων ξεκίνησαν το 1975, ενώ αριστερές, παναραβικές και μουσουλμανικές ομάδες του Λιβάνου συμμάχησαν αργότερα με τους Παλαιστίνιους.

Κατά την διάρκεια του πολέμου, οι συμμαχίες μετατοπίζονταν γρήγορα και απρόβλεπτα.

Επιπλέον, ξένες δυνάμεις, όπως το Ισραήλ και η Συρία, ενεπλάκησαν στον πόλεμο και αγωνίστηκαν στο πλευρό διαφορετικών παρατάξεων (είναι δε πασίγνωστες οι σφαγές που πραγματοποιήθηκαν στους Παλαιστινιακούς καταυλισμούς στην Σάμπρα και την Σατίλα από τους Λιβανέζους Φαλαγγίτες, με την βοήθεια του τότε Ισραηλινού στρατηγού Αριέλ Σαρόν). 

Η συμφωνία του Ταΐφ το 1989 σηματοδότησε την αρχή του τέλους του πολέμου. Τον Ιανουάριο του 1989, μια επιτροπή διορισμένη από τον Αραβικό Σύνδεσμο άρχισε να διατυπώνει λύσεις για τη διαμάχη.

Τον Μάρτιο του 1991, το κοινοβούλιο ψήφισε ένα νόμο αμνηστίας, με τον οποίο δόθηκε χάρη από όλα τα πολιτικά εγκλήματα πριν από την ψήφιση του, ενώ τον Μάιο του 1991, οι πολιτοφυλακές διαλύθηκαν, με εξαίρεση την Χεζμπολάχ, ενώ οι ένοπλες δυνάμεις του Λιβάνου άρχισαν την ανοικοδόμηση σιγά σιγά, ως το μόνο μεγάλο μη θρησκευτικό ίδρυμα.

[Η Χεσμπολάχ, ιδρύθηκε και πρωτοεμφανίστηκε με αφορμή την ισραηλινή επέμβαση στον Λίβανο το 1982, ενώ η επίσημη ίδρυσή της ως πολιτική οργάνωση έγινε το 1985 τότε στον Λίβανο, με την ευγενική πάντα «βοήθεια και χορηγία» του Ισλαμικού Ιράν (https://alophx.blogspot.gr/2017/09/isis.html).

Διαθέτοντας αρχικά μια σχετικά μικρή στρατιωτική δύναμη, η οποία σήμερα έχει αυξηθεί σημαντικά, η οργάνωση αυτή, έχει εξελιχθεί παράλληλα σε μια πολιτική συνιστώσα, η οποία συμμετέχει στην Λιβανέζικη κυβέρνηση, ενώ έχει κερδίσει ταυτόχρονα και την στήριξη των σιιτών μουσουλμάνων παρέχοντας τους δωρεάν πολλές κοινωνικές υπηρεσίες και χρήματα].

[Η οικονομία της χώρας για χρόνια προσανατολίστηκε στην εξαγωγή ναρκωτικών, το εμπόριο όπλων και την διεξαγωγή ποικίλων μορφών λαθρεμπορίου, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι τεράστιες ανάγκες εξοπλισμού, προπαγάνδας και κατασκοπείας των αντιμαχόμενων.

Παράλληλα, η εμφύλια σύρραξη λειτούργησε ως καθρέφτης των ταξικών ανισοτήτων στην κοινωνική δομή, που καλύφθηκαν εν μέρει με την άνοδο οργανώσεων όπως η Χεζμπολάχ, οι οποίες με όπλο την λαϊκή τους πολιτική και τη στρατιωτική πειθαρχία τους καθώς και την χρηματοδότηση εξωχώριων κέντρων (Ιράν και Συρία στην περίπτωση της Χεζμπολάχ), εισέδυσαν σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, εκφράζοντας την ταυτότητα επιμέρους εθνοθρησκευτικών θυλάκων και αποτελώντας στην ουσία «κράτος εν κράτει» στην πολύπαθη χώρα].

Παρά το πέρας όμως του εμφυλίου όμως, οι εντάσεις μεταξύ Σουνιτών και Σιιτών παρέμειναν μετά τον πόλεμο σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Στην πολιτική ζωή της χώρας, κυριάρχησε πολιτικά (ιδίως μετά την αποχώρηση του Ισραήλ από τον Λίβανο το έτος 2000 υπό την κυβέρνηση Σαρόν), η Συρία, η οποία και μετέτρεψε την χώρα αυτή ουσιαστικά σε προτεκτοράτο της, έχοντας παράλληλα «ειρηνευτικά στρατεύματα» σε αυτή.

[Το Ισραήλ, στον πόλεμο αυτό, προσπάθησε ανεπιτυχώς να στηρίξει το δημιουργηθέν από το ίδιο, Κράτος του Ελεύθερου Λιβάνου (1979-1983), το οποίο απέτυχε και αντικαταστάθηκε από  την ισραηλινή ζώνη ασφαλείας, η οποία διήρκησε ως το έτος 2000 και την οριστική αποχώρηση του Ισραηλινού στρατού από τον Λίβανο.

Παρόλα αυτά, το Ισραήλ, πέτυχε την απέλαση της PLO από τον Λίβανο, ενώ και η Συρία πέτυχε να επεκτείνει την κατοχή της, στο μεγαλύτερου μέρους του Λιβάνου].

Όλα αυτά, μέχρι και το έτος 2005, όταν με την δολοφονία του τότε προέδρου της χώρας, Χαρίρι (πατέρα του σημερινού παραιτηθέτοντος πρώην πια πρωθυπουργού του Λιβάνου Σαίντ Χαρίρι), για την οποία κατηγορήθηκε χωρίς αποδείξεις η Συρία, ξεκίνησε η (έξωθεν υποκινούμενη) δήθεν «επανάσταση των Κέδρων», αποτέλεσμα της οποίας, ήταν η τελική αποχώρηση των Συριακών στρατευμάτων από την χώρα.

Φυσικά, οι Σύροι φεύγοντας, άφησαν πίσω τους έναν «συμμαχικό αντικαταστάτη» στην θέση  τους, την Χεσμπολάχ, την οποία προμήθευσαν (και προμηθεύουν ως τις μέρες μας) με βαρύ οπλισμό.

Ακολούθησε η αποτυχημένη εισβολή του Ισραήλ στην χώρα αυτή το 2007 (με αφορμή την απαγωγή το καλοκαίρι του 2006, δύο Ισραηλινών στρατιωτών από την Χεσμπολάχ), όπου οι Ισραηλινοί, ύστερα από μάχες τριαντατεσσάρων ημερών, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν ηττημένοι από τον Λίβανο, αποτυγχάνοντας πλήρως στον στόχο τους, που ήταν να εξουδετερώσουν οριστικά την Χεσμπολάχ (http://corfiatiko.blogspot.gr/2017/11/a-m.html).

Στον Συριακό εμφύλιο, η Χεσμπολάχ, «ανταπέδωσε την βοήθεια» που της παρείχε η Συρία στον πόλεμο του 2007 και έστειλε μεγάλο μέρος του στρατού της να συνδράμει τον Άσαντ, ο οποίος με την βοήθεια αυτής, αλλά και των Ρώσων και Ιρανών συμμάχων του, πέτυχε την οριστική εξουδετέρωση του ISIS στην χώρα του.

Στις μέρες μας, με την «αναγκαστική κατά πολλούς» από τους Σαουδάραβες, παραίτηση του πρωθυπουργού Χαρίρι από την ηγεσία της χώρας αυτής, ακούγεται ότι προετοιμάζεται ένας νέος εμφύλιος ή εισβολή στην χώρα αυτή.

Τα σενάρια αυτά, τα διακινούν (αλλά ταυτόχρονα θέλουν και να τα εφαρμόσουν), οι εχθροί της χώρας αυτής, και ιδίως οι Ισραηλινοί, οι ΗΠΑ, αλλά και οι Σαουδάραβες και γενικότερα οι Σιίτες, οι οποίοι μισούν την επιρροή και την δύναμη της (εχθρικής για αυτούς) Σιιτικής Χεσμπολάχ (και μέσω αυτής του Ιράν) στον Λίβανο.

Για αυτό τον λόγο, θέλουν να την καταστρέψουν, μαζί με τον (εχθρικό και απειλητικό για αυτούς) «Σιιτικό άξονα» (https://alophx.blogspot.gr/2017/09/blog-post_11.html), τον οποίο έχει στήσει το Ιράν στην περιοχή (Συρία, Ιράκ, Υεμένη, Λίβανος, Ιράν).

Και για τον λόγο αυτό, σχεδιάζουν πιθανώς μία εισβολή στον Λίβανο από το Ισραήλ, με ταυτόχρονη υποστήριξη (ακόμα και αφανώς σχετικά) από αέρος (μέσω βομβαρδισμών δηλαδή), της Σαουδικής Αραβίας και του «Αραβικού ΝΑΤΟ» που αυτή έχει συστήσει (https://alophx.blogspot.gr/2017/09/1831-1839.html), «χρησιμοποιώντας» τον εναέριο χώρο της Ιορδανίας, της Νότιας Συρίας, αλλά και του Λίβανου.

Ταυτόχρονα όμως, ακούγονται και φήμες για πόλεμο μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν μέσω αντιπροσώπων (http://corfiatiko.blogspot.gr/2017/11/blog-post_162.html),  όπως και για έναν επίσημο πόλεμο (μέσω βομβαρδισμών ή και με χερσαίες ακόμα δυνάμεις), μεταξύ Ισραήλ-ΗΠΑ (ίσως και των Σουντικών Αραβικών μοναρχιών) και Ιράν.

Οι πόλεμοι αυτοί, μπορεί να γίνουν, είτε «σπαστά» από Ισραήλ-ΗΠΑ-Άραβες, με σκοπό να εξουδετερώνουν έναν, έναν εχθρό την φορά, ή ακόμα και όλοι μαζί, προκειμένου να μην έχει κανένας εκ των εχθρών (π.χ. Συρία, Χεσμπολάχ, Ιράν), την δυνατότητα, να μπορεί «ανενόχλητος» τον άλλον, αφού αυτός δεν θα δέχεται επίθεση.

Όμως, ακόμα και σε μία τέτοια περίπτωση, οι μαχητές της Χεσμπολάχ, οι οποίοι επιστρέφουν πια στην χώρα τους (http://yiorgosthalassis.blogspot.com/2017/11/25000-x.html), και είναι συνολικά περίπου εικοσιπέντε χιλιάδες, μαζί με εθελοντές Σιίτες από Συρία και Ιράκ, θα μπορέσουν να αντεπιτεθούν.

Και αυτό, γιατί διαθέτουν ως οπλισμό, σχεδόν εκατόν πενήντα χιλιάδες εξελιγμένους πυραύλους, τοποθετημένους σε διάφορα σημεία στον Λίβανο και την Παλαιστίνη, οι οποίοι έχουν εντός της εμβέλειας τους όλο σχεδόν το Ισραήλ.

Αυτοί, δεν είναι καθόλου εύκολο να αναχαιτιστούν, ενώ το συμμαχικό προς την Χεσμπολάχ, Ιράν, το οποίο κατά κάποιους έχει συμμαχήσει με την Παλαιστινιακή Χαμάς και την προμηθεύει οπλισμό, θα μπορέσει να δημιουργήσει ένα «νέο και ταυτόχρονο εσωτερικό» μέτωπο αντιπερισπασμού, ενάντια στο Ισραήλ (το ίδιο μπορεί να πράξει και από το μέτωπο της Συρίας).

Αν δε ταυτόχρονα με επίθεση στον Λίβανο, γίνει εισβολή (Ισραήλ, ΗΠΑ, Αράβων ή Τούρκων) σε Συρία, ή Ιράν, τότε το Ιράν, μπορεί να βομβαρδίσει τις πετρελαιοπηγές των Σαουδαράβων, να κλείσει τα στενά του Ορμούζ, από τα οποία διακινείται πλειοψηφικά το πετρέλαιο (εκτινάζοντας με τον τρόπο αυτό στα ύψη τις τιμές πετρελαίου-http://corfiatiko.blogspot.gr/2017/11/300.html), να εξοπλίσει τους Χούτι της Υεμένης, έτσι ώστε αυτοί να βομβαρδίζουν την Σαουδική Αραβία (ίσως και για να πραγματοποιήσουν κάποιες εισβολές εντός της).

Επίσης, να ξεσηκώσει τα δύο εκατομμύρια των Σιιιτών της Σαουδικής Αραβίας (τα οποία μάλιστα κατοικούν στις περιοχές των πετρελαιοπηγών της), να υποστηρίξει εξέγερση του (στην συντριπτική πλειοψηφία) Σιιτικού πληθυσμού των χωρών αυτών, σε Ιράκ-Μπαχρέιν, να «προωθήσει» τα σχέδια διάλυσης της Σαουδικής Αραβίας (https://www.pentapostagma.gr/2017/11/%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%B5%CF%81%CF%8C-%CF%83%CF%87%CE%AD%CE%B4%CE%B9%CE%BF-%CF%83%CE%B5-%CE%B5%CE%BE%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BE%CE%B7-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%80.html, https://alophx.blogspot.gr/2017/11/n.html) ή ακόμα (σε πάρα πολύ ακραία περίπτωση λόγω των αντιποίνων σε μία τέτοια ενέργεια), να βομβαρδίσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ισραήλ στην Ντιμόνα.

Βέβαια, σε μία ενδεχόμενη επίθεση ενάντια στο Ιράν, είναι βέβαιο πως θα μπλεχτούν και οι σύμμαχοι σε αυτό Ρώσοι και Κινέζοι σε κάποια στιγμή (έμμεσα ή άμεσα), γιατί ακόμα και εάν καταφέρουν οι Ισραήλ-ΗΠΑ-Άραβες, να καθυστερήσουν την εμπλοκή ενός τουλάχιστον εκ των συμμετεχόντων (με αμφίβολα πάντως αποτελέσματα), π.χ. της Ρωσίας, δημιουργώντας της παράλληλα πολεμικά μέτωπα (https://alophx.blogspot.gr/2017/07/blog-post_13.html), είναι βέβαιο ότι ο άλλος θα αντιδράσει δυναμικά.

Ουσιαστικά δηλαδή, ένας πόλεμος στον Λίβανο, χωρίς ταυτόχρονη επίθεση σε Συρία και Ιράν από πλευράς Ισραήλ-ΗΠΑ-Αράβων (https://alophx.blogspot.gr/2017/07/1981.html), πιθανότατα θα καταλήξει σε αποτυχία, όπως η εισβολή του Ισραήλ στην χώρα αυτή το 2007, όμως η αντίθετη «λύση», δηλαδή η ταυτόχρονη επίθεση σε όλες αυτές τις χώρες, θα προκαλέσει πιθανότατα την εμπλοκή της Ρωσίας και της Κίνας και ίσως ακόμη και έναν παγκόσμιο πόλεμο.