Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΩΣ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΩΣ ΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ

Γράφει ο ΑΛΩΠΗΞ

Ως γνωστόν, από την Αρχαιότητα ακόμα, όταν ένα βασίλειο, ήθελε να κηρύξει πόλεμο σε ένα άλλο, πέρα από την βία, την δύναμη του και την εξουσία που ασκούσε στους πολίτες αυτού, χρησιμοποιούσε επίσης και ποίκιλες προπαγανδιστικές τεχνικές, οι οποίες παρακινούσαν τους λαούς, να πολεμήσουν άλλους εχθρικούς προς αυτούς, προς όφελος των ηγετών τους.

Συγκεκριμένα, στην Αρχαιότητα, οι καλύτερες τεχνικές προπαγάνδας και «δαιμονόπιστής» του εχθρού, ήταν η εκφώνηση εμπνευσμένων «πατριωτικών λόγων» κατά του «προαιώνιου εχθρού» στα στρατεύματα από τους ηγέτες τους (π.χ. βασιλείς, στρατηγούς), ή η δημιουργία μαρμάρινων στηλών ή «λαϊκών ασμάτων», στα οποία εξυμνούταν τα μεγάλα ηρωικά κατορθώματα των προγονών του Έθνους έναντι των χωρών αυτών.

Επίσης, αξιοποιούταν κατά καιρούς και η επιρροή που είχαν κάποια ιερατεία σε διάφορους πληθυσμούς, τους οποίους έπειθαν (π.χ. μέσω κανονικών ή λαδωμένων χρησμών) ότι οι εχθροί τους, ήταν εχθροί των ίδιων των Θεών.

Και μάλιστα είχαν προκαλέσει οργή με τις πράξεις τους και για τον λόγο αυτό, έπρεπε να τιμωρηθούν (πχ., οι τέσσερις «Ιεροί Πόλεμοι» για τους Δελφούς στην Αρχαία Ελλάδα, ή οι Σταυροφορίες των καθολικών και του πάπα της Ρώμης στα μετέπειτα χρονιά- http://alophx.blogspot.gr/2017/09/blog-post_14.html, http://alophx.blogspot.gr/2017/09/blog-post_12.html).

Παρεμφερής, ήταν η κατάσταση που επικρατούσε και την περίοδο του Μεσαίωνα, όταν πολλές Αυτοκρατορίες και βασίλεια, χρησιμοποίησαν τις ίδιες επακριβώς μεθόδους με τους ηγέτες των Αρχαίων κρατών, προκειμένου να εξάψουν το μένος των λαών τους, έναντι των εχθρών τους.

Τον 18^ο αιώνα μετά Χριστόν, σε πολύ μεγάλο βαθμό στην μετάδοση της εχθρικής προπαγάνδας έναντι των εχθρικών κρατών, συντέλεσε η κατασκευή περίτεχνων αφισών, μέσω των οποίων, οι εχθροί των κρατών (και ιδίως των δυτικών, τα οποία ήταν και τα πρώτα που τις δημιούργησαν), μέσω των οποίων, αυτοί εμφανιζόταν ως ανθρωπόμορφα τέρατα και ιδιαίτερα επικίνδυνοι για τους λαούς των κρατών τους.

Οι αφίσες αυτού του είδους, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως τις μέρες μας, χρησιμοποιήθηκαν εντέχνως κατά την διάρκεια τόσο του 19^ου αιώνα (ιδίως την περίοδο της αποικιοκρατίας, όταν οι αφίσες αυτές, εμφάνιζαν τους λαούς της Αφρικής και της Ασίας ως βάρβαρους ή απολίτιστους κανίβαλους), αλλά και στον 20^ο.

(Ιδίως στους δυο Παγκοσμίους Πολέμους, οπού η μια πλευρά εμφάνιζε την άλλη, ως τον απολυτό κίνδυνο και προσωποποίηση του κακού στην γη, αλλά επίσης και κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οπού Ανατολικό και Δυτικό μπλοκ, εμφάνιζαν το ένα το άλλο, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο).

Στην μεσοπολεμική εποχή, για την επίτευξη των μνημάτων προπαγάνδας έναντι εχθρικών κρατών, αξιοποιήθηκε ιδιαίτερα από τις δυτικές (και όχι μόνο) ηγεσίες το ραδιόφωνο, μέσω του οποίου, η προπαγάνδα, καθώς και τα μνήματα των ηγεσιών μιας χώρας, μπορούσαν όχι μόνο πια να μεταδοθούν στην πλειοψηφία του πληθυσμού τους (αφού η αγορά του ήταν φτηνή), αλλά ακόμα και σε πληθυσμούς άλλων χωρών, στην προσπάθεια τους να τους πείσουν για το «δίκιο τους», ή για να μην πολεμήσουν αυτοί υπέρ των δικών τους ηγεσιών.

Το ραδιόφωνο ειδικά, αξιοποιήθηκε την περίοδο αυτή, από την Ναζιστική Γερμανία και ιδίως από τον Υπουργό προπαγάνδας αυτής, τον διαβόητο σε όλους μας Γιόζεφ Γκέμπελς, ο οποίος και αξιοποίησε αριστοτεχνικά το μέσο αυτό επικοινωνίας, πείθοντας την πλειοψηφία των Γερμανών για τα «επιτεύγματα» του Χιτλερισμού (χωρίς να του αναφέρουν τα φρικτά γεγονότα των Στρατοπέδων συγκέντρωσης), καθώς και την απολυτή αφοσίωση στον «φύρερ» του Γερμανικού Έθνους (μαζί με την συνοδεία αφισών).

Οι ίδιες ακριβώς τεχνικές, χρησιμοποιήθηκαν και στο γειτονικό ολοκληρωτικό καθεστώς της κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης, της οποίας ο ηγέτης λατρευόταν (πρωσοπολατρεία), τονιζόταν και εδώ τα «επιτεύγματα του καθεστώτος» (ενώ αποσιωπούταν οι φρικωδίες αυτού, π.χ. Γκουλάγκ, θάνατοι από πεινά λόγω θέλησης του καθεστώτος), ενώ οι εχθροί του (ντόπιοι ή ξένοι), δαιμονοποιούταν ή εμφανιζόταν ως πράκτορες, σαμποτέρ και προδότες.

Στην Ψυχροπολεμική περίοδο, με την ανάπτυξη των μέσων μαζικής ενημέρωσης και ιδιαίτερα της τηλεόρασης, αξιοποιήθηκε το μέσο αυτό, από τις ηγεσίες, τόσο της Ανατολής, όσο και της Δύσης, για την μετάδοση της προπαγάνδας τους, τόσο στους δικούς τους, όσο και στους ξένους λαούς.

Οι αρχηγοί των δυο μπλοκ, έβγαζαν πολλές φορές στημένες ομιλίες, τις οποίες παρακολουθούσαν χιλιάδες λαού (πολλές φορές τα κομματικά τους μέλη, τα οποία μέσω της έξυπνης χρήσης της κάμερας, φαινόταν περισσότερο από όσα ήταν στην πραγματικότητα), και στις οποίες οι ατάκες και τα χειροκροτήματα, ήταν από πριν προσυμφωνημένα.

Επίσης, δημιουργήθηκαν και πολλές προπαγανδιστικές ταινίες κατά του εχθρού και από τους δυο συνασπισμούς, στην προσπάθεια του ενός να δαιμονοποιήσει τον άλλο και να παρουσιάσει τον εαυτό του ως τον «ηθικό» και αυτόν που θα νικήσει τελικά (χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι αντισοβιετικές ταινίες Ράμπο και Ρόκυ του Χόλυγουντ).

Στην μεταψυχροπολεμική περίοδο, τα μέσα προπαγάνδας έχουν αναπτυχθεί ιδιαίτερα, μιας και όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις κυβερνήσεις για τον σκοπό αυτό (π.χ. ιντερνέτ, facebook, twitter, instagramm κ.λ.π.), τα οποία χρησιμοποιήθηκαν αριστοτεχνικά στις γνωστή σε όλους μας (δήθεν) «Αραβική Άνοιξη» του 2011-(http://www.triklopodia.gr/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%89%CE%BD-%CE%B1%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%89%CE%BD-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CE%B4/).

Ταυτόχρονα, στις μέρες μας, οι δυτικές κυβερνήσεις, και ιδίως οι ΗΠΑ, χρησιμοποιούν, εκτός των προπαγανδιστικών ταινιών κατά των εχθρών τους (π.χ. τα αντιηρωικά Mission Impossible με τον Τομ Κρουζ), και διάσημους ηθοποιούς του Χόλυγουντ, οι οποίοι συνδέονται με τα συμφέροντα των ΗΠΑ για προπαγανδιστικούς λόγους.

Δυο από τους πιο γνωστούς, είναι ο Τζορτζ Κλούνει και η Αντζελίνα Τζολί, οι οποίοι ήταν συνεργάτες Αμερικανού πολιτικού, ανωτέρου στελέχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ επί Ομπάμα (του Τζον Πέρερντεργκ), καθώς και μέλη του Συμβουλίου Εξωτερικών σχέσεων των ΗΠΑ.

Έτσι, σε κάθε χώρα που οι ΗΠΑ ήθελαν να εκτελέσουν στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της, και αυτή έπρεπε να «δαιμονοποιήσει», οι παραπάνω ηθοποιοί του Χόλυγουντ (καθώς και πολλοί άλλοι συνάδελφοι τους), δημιουργούσαν με τις επισκέψεις τους σε εμπόλεμες χώρες, «κλίμα» εναντίον των εχθρικών προς τις ΗΠΑ κρατών, δείχνοντας τα θύματα της μόνο μιας πλευράς (παραλείποντας φυσικά να πουν της άλλης) και παρουσιάζοντάς μονόπλευρα την ιστορία, εις βάρος πάντα των εχθρών των ΗΠΑ.

Όμως, εκτός των παραπάνω αναγνωρισμένων ηθοποιών του Χόλυγουντ, οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν για την προπαγάνδα τους ακόμα και στις μέρες μας (πληρωμένες από αυτές) ταινίες (όπως ακριβώς έκαναν και στον Ψυχρό Πόλεμο), οι οποίες παρουσιάζουν τους εχθρούς τους ως τέρατα, προκειμένου να δικαιολογηθεί η πολιτική τους εναντίον τους.

Για τον λόγο αυτό, το Χόλυγουντ, δημιούργησε πολλές εκατοντάδες ταινίες για τον σκοπό αυτό-(https://www.pentapostagma.gr/2017/09/%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%BA%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%88%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B7-cia-%CF%80%CE%AF%CF%83%CF%89-%CE%B1.html), με την υποστήριξη (και την πληρωμή φυσικά) του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών.

Γενικά, όπως φαίνεται από όλα τα παραπάνω, ο πόλεμος της προπαγάνδας κρατεί καλά στις μέρες μας, και αναμένεται να συνεχιστεί αμείωτος, αφού βασίζεται κυρίως στα ψέματα, των οποίων η επανάληψη οποία είναι και η κύρια βάση αυτού, γιατί όπως έλεγε και ο «μάγος της προπαγάνδας» Γκέμπελς: «Πες, πες ψέματα, στο τέλος κάτι από αυτά θα μείνει (στο μυαλό αυτού που τα ακούει)».